Cytologia – prezent od siebie dla siebie…
Jest badaniem nieinwazyjnym, szybkim i ratuje życie. Mimo to tylko 27 proc. Polek wykonuje cytologię regularnie. A gdyby tak zmienić nasz stosunek do profilaktyki i badać się po to, żeby „potwierdzić” własne zdrowie? Dla siebie i bliskich …
ABC cytologii
Czym właściwie jest cytologia? To badanie przesiewowe, co oznacza, że jego celem jest wykrywanie chorób szyjki macicy przed wystąpieniem objawów lub zmian przedchorobowych, a także kontrola stanu zdrowia populacji. Wynik cytologii nie stanowi rozpoznania, może natomiast być podstawą dalszej diagnostyki, w tym kolposkopii, czyli wziernikowania szyjki macicy, a także biopsji i analizy histopatologicznej i/lub molekularnej.
W trakcie badania lekarz za pomocą szczoteczki cytologicznej delikatnymi ruchami zeskrobuje małą próbkę komórek z tarczy i kanału szyjki macicy. Następnie wymaz przekazywany jest do laboratorium.
Cytologia sprawdza obecność komórek przedrakowych lub rakowych. Średnia czułość badania, czyli zdolność do prawidłowego wykrywania danej choroby wynosi 60–70 proc., natomiast swoistość, czyli zdolność do identyfikacji osób zdrowych – 94 proc.
Na pohybel mitom
Wokół badania cytologicznego narosło wiele mitów, którym warto powiedzieć: „sprawdzam”. Zacznijmy od „straszaka”, czyli przekonania, że cytologia boli. Nie, nie boli, ale zakładanie wziernika, podobnie jak dotykanie szyjki macicy szczoteczką cytologiczną może powodować dyskomfort. Dobra wiadomość jest taka, że przy współpracy lekarza i pacjentki cała procedura trwa ok. 5 minut.
Kolejny mit dotyczy częstotliwości wykonywania badania. Na pewno nie: raz w życiu i na pewno nie: od wielkiego dzwonu. Cytologię powinno się wykonywać regularnie od momentu podjęcia współżycia i nie później niż do 25. r. ż. Zakończenie skriningu można rozważyć po ukończeniu 65 lat, ale tylko jeśli nasze dotychczasowe wyniki były prawidłowe.
Wreszcie – czas na cenę. Cytologia nie kosztuje fortuny! Jej koszt to 50–85 zł, przy czym każda Polka między 25. a 59. r. ż. raz na 3 lata może wykonać badanie bezpłatnie w ramach programu profilaktyki raka szyjki macicy. Z kolei kobiety z grupy ryzyka (kobiety zakażone ludzkim wirusem HIV, przyjmujące leki immunosupresyjne, zakażone wirusem HPV) mają prawo do bezpłatnej cytologii raz do roku. Badanie nie wymaga skierowania.
Numer 6 na liście
Dlaczego warto wykonywać cytologię? Bo to jeden z filarów profilaktyki raka szyjki macicy, 6-tej w kolejności przyczynie zgonów z powodu nowotworów wśród Polek. Nie bez powodu w mediach pisze się o „NIM” tak wiele. Rak szyjki macicy jest „cichy” – może latami nie dawać żadnych objawów, jest trudny w leczeniu, a ryzyko zachorowania dotyczy każdej kobiety. Na podstawie badań wiemy, że przyczynę większości zachorowań stanowią zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV).
Co wiemy o samym wirusie? To jeden z najinteligentniejszych patogenów, z którym przyszło się dotychczas zmierzyć medycynie. Przenosi się nie tylko przez kontakty seksualne, ale także przez bezpośredni kontakt ze zmianami skórnymi lub na błonach śluzowych. Szacuje się, że w ciągu całego życia, 8 na 10 aktywnych seksualnie kobiet i mężczyzn zostanie zakażonych wirusem HPV.
Mimo, że większość infekcji HPV ustępuje samoistnie, to u wszystkich kobiet istnieje ryzyko, że zakażenie może stać się przewlekłe, a zmiany przedrakowe mogą przejść w inwazyjnego raka szyjki macicy. W naszym regionie najczęściej występującymi onkogennymi typami wirusa HPV są 16, 18, 31, 33, 51, 52.
Zdrowa z CMWUM
Cytologia to nie jedyne badanie, które powinniśmy wpisać w kalendarz. W Centrum Medycznym WUM w ramach Programu „Profilaktyka 40 PLUS” Polki, które mają 40 lub więcej lat mogą skorzystać z bezpłatnego pakietu badań diagnostycznych, który obejmuje:
– morfologię krwi obwodowej z wzorem odsetkowym i płytkami krwi,
– stężenie cholesterolu całkowitego albo kontrolny profil lipidowy,
– stężenie glukozy we krwi,
– próby wątrobowe: stężenie AlAT, AspAT i GGTP,
– poziom kreatyniny we krwi,
– badanie ogólne moczu,
– poziom kwasu moczowego we krwi,
– krew utajona w kale – metodą immunochemiczną (iFOBT).
Więcej informacji o Programie: kliknij TUTAJ.
Mieszkanki województwa mazowieckie zachęcamy również do wzięcia udziału w „Programie polityki zdrowotnej w zakresie profilaktyki i wczesnego wykrywania osteoporozy wśród mieszkańców województwa mazowieckiego”. Więcej informacji o Programie: kliknij TUTAJ.
